Susurluk Kazası ve Arka Planı

01 Haziran 2021 - 17:41

3 Kasım 1996'da Susurluk'taki bir kazadaki aracın içinden çıkanlar Türkiye gündemine bomba gibi düşmüştü. Milletvekili, mafya ve polis üçgeni ülkede büyük bir infiale neden olmuştu. İşte Susurluk Skandalı'nın detayları...

3 Kasım 1996'da Kuşadası'ndan yola çıkan ve Kemalettin Eröge Polis Okulu Müdürü Hüseyin Kocadağ'ın kullandığı 06 AC 600 plakalı 600 SEL Mercedes marka otomobil, Balıkesir'in Susurluk'taki "Havaalanı" mevkiinde Hasan Gökçe yönetimindeki 20 RC 721 plakalı kamyonla çarpıştı.

Kazada, Mercedes'i kullanan Hüseyin Kocadağ, üzerinde "Mehmet Özbay" sahte kimliği bulunan, kırmızı bültenle aranan Abdullah Çatlı ve "Melahat Özbay" sahte kimlikli, sevgilisi Gonca Us öldü, DYP Şanlıurfa Milletvekili Sedat Bucak yaralı olarak kurtuldu.

Sonradan kamuoyunda "Susurluk skandalı" olarak geçen kazanın ertesinde gelişen olaylar, Türkiye gündemine bomba gibi düştü. İnterpol tarafından aranan Abdullah Çatlı'nın bir polis şefi ve milletvekiliyle birlikte oluşunun nedenleri araştırılmaya ve tartışılmaya başlandı.

SUİKAST SİLAHLARI

Kazanın ertesi gününde Mercedes'te içinde uyuşturucu olduğu iddia edilen bir paket, 2 MP - 5 marka otomatik tabanca, Sedat Bucak adına kayıtlı Sig Sauer ve Kocadağ'a ait Baretta marka ruhsatlı silahlar, Irak yapımı Tarık marka ve 22 milimetrelik Baretta marka iki tabanca, Özel Tim tarafından kullanılan çok sayıda mermi ve iki adet susturucu bulundu.

5 Kasım 1996'da Çatlı'nın Türk bayrağına sarılı cenazesi Nevşehir'de toprağa verildi. Aralarında İnterpol'ün kırmızı bültenle aradığı Haluk Kırcı ve BBP Genel Başkanı Muhsin Yazıcıoğlu'nun da bulunduğu çok sayıda ülkücünün katıldığı cenaze töreninde, "Çatlı'lar ölmez" diye slogan atıldı. Kendisine yönelik eleştirileri ve Çatlı'yı tanıdığını reddeden dönemin İçişleri Bakanı Mehmet Ağar, "Ödülüm bu mu olacaktı?" dedi ve kısa bir süre sonra kızı Yasemin'in sağlık problemlerini öne sürerek görevinden istifa etti.
Kazayla ilgili İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı 11 Kasım 1996'da "çete" soruşturması başlattı. Soruşturmada Bucak'ın korumalarından özel timci Ayhan Çarkın, Ercan Ersoy ve Oğuz Yorulmaz'ın, "kumarhaneler kralı" Ömer Lütfü Topal'ın öldürülmesiyle ilgili olarak Ali Fevzi Bir ve Sami Hoştan'la birlikte gözaltına alındıkları ancak dönemin İçişleri Bakanı Mehmet Ağar'ın talimatıyla serbest bırakılıp Bucak'a koruma olarak verildikleri ortaya çıktı.

ARAŞTIRMA KOMİSYONU

Siyasi partilerin, siyaset - mafya - polis ilişkilerinin ve Susurluk kazasından sonra ortaya atılan iddiaların araştırılması için verdikleri "Meclis Araştırma Komisyonu açılması" yönündeki önerge de TBMM Genel Kurulu'nda oy birliğiyle kabul edildi.

Kazadan yaralı olarak kurtarılan ve İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'nde tedavi altına alınan DYP'li Bucak olaydan 12 gün sonra bir gece yarısı hastaneden kaçırılırcasına taburcu edildi. Uzun süre basınla görüşmeyen Bucak, ilk yaptığı açıklamada arabada bulunan silahların kendisine ve adamlarına ait olduğunu söyledi. Bucak, Kocadağ'ın Çatlı'yı gerçek kimliğiyle tanımadığını söyleyerek hakkındaki iddialara karşılık "Bana yargısız infaz yapılmak isteniyor" dedi.
24 Kasım 1996'da ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz, Macaristan'da bir otelin lobisinde bir kişinin saldırısına uğradı. Yılmaz'a saldıran kişinin Veysel Özerdem adlı bir ülkücü olduğu ve Yılmaz'ı Çatlı aleyhinde sözlerden dolayı yumrukladığını ileri sürüldü.

ÇİLLER SAHİP ÇIKTI

26 Kasım 1996'da çalışmalarına RP'li Mehmet Elkatmış başkanlığında başlayan TBMM Susurluk Araştırma Komisyonu, olayla ilgili birçok kişinin ifadesine başvurdu. İfade verenler arasında Mesut Yılmaz, MİT görevlisi Mehmet Eymür, Sedat Bucak ve Abdullah Çatlı'nın eşi Meral Çatlı da vardı.

DYP Genel Başkanı Tansu Çiller ise Meclis grubunda yaptığı konuşmada, "Bir ülke, millet ve devlet uğruna kurşun atan da, kurşun yiyen de bizim için saygıyla anılır, onlar şereflidirler" açıklamasını yaptı.


 
Ağar'dan sonra İçişleri Bakanlığı görevine getirilen Meral Akşener; Topal cinayetiyle ilgili İstanbul Emniyet Müdürü Kemal Yazıcıoğlu, Özel Harekat Dairesi Başkan Vekili İbrahim Şahin, İstanbul Emniyet Müdür Yardımcısı Bilgi Ünal ile Topal cinayetine adı karışan ve Bucak'ın korumalığını da yapan Özel Harekat Timi polislerinden Ercan Aksoy, Ayhan Çarkın ve Oğuz Yorulmaz'ı 5 Aralık'ta görevlerinden uzaklaştırdı.

PARA KURYESİ

Jandarma Kriminal Dairesi, Çatlı'nın üzerinden çıkan emniyet uzmanı belgesinin sahte, ancak belgedeki Mehmet Ağar imzasının gerçek olduğunu açıkladı. Ağar ise belgedeki imzanın sahte olduğunu iddia etti. Ağar'ın dokunulmazlığına ilişkin olarak Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'nın hazırladığı fezleke, Adalet Bakanlığı'na gönderildi. Ancak dosya, eksikler olduğu gerekçesiyle iade edildi.

Dilek Örnek adında bir kadın, içinde 25 milyar lira bulunan bir çantayla birlikte İstanbul Atatürk Havalimanı'na girerken yakalandı. Susurluk davasında yargılanan Özel Timci Ayhan Akça'nın Atatürk Havalimanı'nda 25 milyar lira karşılığı dövizle yakalan kurye Dilek Örnek ile bağlantısı da gündemi karıştırdı. Örnek ve İran uyruklu bir kişi, 23 Aralık'ta çıkarıldıkları DGM tarafından tutuklandı. Olayla ilgili olduğu gerekçesiyle gözaltına alınan özel timci Ayhan Çarkın ise serbest bırakıldı.



MÜTHİŞ FOTOĞRAF

28 Ocak 1997 sabahı gazetelerin birinci sayfalarında yayımlanan ve çeşitli suçlardan İnterpol tarafından aranan Çatlı'nın, Özel Timci Ziya Bandırmalıoğlu'nun oğlunun sünnet düğününde dönemin Özel Harekat Dairesi Başkan Vekili İbrahim Şahin ve polis memuru Ayhan Çarkın ile oynarken çekilmiş fotoğrafları da kamuoyunu şok etti. Susurluk kazası ve sonrasındaki gelişmeler, halkı geniş katılımlı protestolara itti. 1 Şubat 1997'de tüm yurt genelinde "Sürekli Aydınlık İçin Bir Dakika Karanlık" eylemi başlatıldı. Bu eylem, 7 Mart'a kadar her gece saat 21.00'de gerçekleştirildi. 4 Şubat'ta ise Topal'ı öldürmekle suçlanan Ayhan Çarkın, Oğuz Yorulmaz ve Ercan Ersoy "suç işlemek için çete oluşturmak" iddiasıyla tutuklandı.

Susurluk'taki karmaşık ilişkileri ortaya çıkaran gelişmelerden sonra Başbakan olan Mesut Yılmaz'ın talimatıyla Kutlu Savaş'a hazırlatılan Susurluk raporu da uzun süre konuşuldu.


 
Arka arkaya açılan çete davalarında Bucak ve Ağar ile özel timcilerin de sanık olduğu birbiriyle bağlantılı 25 dava açıldı. Duruşmalardaki ifadeler, karşılıklı suçlamalar da uzun süre gündemde kaldı. MİT eski Kontrterör Daire Başkanı Mehmet Eymür, Ağar'ı ve Emniyet Genel Müdürlüğü İstihbarat Dairesi eski Başkan Vekili Hanefi Avcı'yı Susurluk olayını perdelemekle suçladı.

GÜLEN'İN DE ADI GEÇİYORDU

FETÖ lideri Fetullah Gülen'in adı da o dönem Susurluk davasıyla anılmış, konuyla ilgili dönemin Kanal D Haber Müdürü Tuncay Özkan'a Gülen şu açıklamalarda bulunmuştu:



YEŞİL TARTIŞMALARI

Susurluk davasından tutuklu yargılanan özel timciler, Özel Harekat Dairesi eski Başkan Vekili İbrahim Şahin ve uyuşturucu kaçakçısı Yaşar Öz davalar sürerken tahliye edildi.

Susurluk bağlantılı açılan davalardan Çatlı'ya "Mehmet Özbay" sahte kimliği ile silah ruhsatı alabilmesi için sahte belge veren Mecidiye Polis Karakolu Amiri Doğan Şimşek, polis memuru Dinçer Sarıboğa ve Şehremini Uzunyusuf Mahallesi Muhtarı Burhan Kocapehlivan 1 yıl 8'er ay hapis cezasına çarptırıldı.


 
Susurluk'taki kazadan sonra deşifre olan "Yeşil" kod adlı Mahmut Yıldırım da "yakalandı", "öldürüldü" haberleri gazete sayfalarında ve kamuoyunda yıllarca tartışıldı.


 
Susurluk'la başlayan "Çete operasyonları"nda Alaattin Çakıcı Fransa'da, ülkücü baba Kürşat Yılmaz Bulgaristan'da, Sedat Şahin ise Almanya'da yakalandı. Teslim olan Sedat Peker ise Bayrampaşa Cezaevi'ne konuldu. Başbakan Mesut Yılmaz'a Macaristan'da yumruk atan Veysel Özerdem, Ziya Korkut ve tekstilci Aydın İpekli yakalandı. DGM'de yargılanan Özerdem tahliye edildi.



TAHLİYE FURYASI

Susurluk skandalında, 1998 yılı başından itibaren DGM'de görülen davanın dışında gelişme olmadı. Şubat 1998'deki altıncı duruşmada, Susurluk davası kapsamında tek tutuklu sanık olarak yargılanan Ömer Lütfi Topal'ın iş ortaklarından Ali Fevzi Bir de duruşmada, "Delillerin toplanmış olması ve karartılması ihtimalinin bulunmaması" gerekçesiyle tutuksuz yargılanmak üzere tahliye edildi.

Böylece davada yargılanan Sedat Bucak, İbrahim Şahin, Ayhan Çarkın, Ayhan Akça, Ercan Ersoy, Oğuz Yorulmaz, Ziya Bandırmalıoğlu, Abdülgani Kızılkaya, Enver Ulu, Korkut Eken'le birlikte Ali Fevzi Bir'in tutuksuz yargılanmasına karar verilmesiyle davada tutuklu sanık kalmadı.

Susurluk skandalı kapsamında açılan Ömer Lütfi Topal davası da yerinde saymaya başladı. 14 ay arandıktan sonra teslim olan Topal'ın eski ortağı Sami Hoştan, bütün sanıkların tutuksuz olarak yargılandığı davada tek tutuklu olarak yargılanmaya başladı.

SUSURLUK FUTBOLDA

Hoştan, Şubat 1998'de çıktığı ilk duruşmada, olaya adının nasıl karıştırıldığını bilmediğini belirterek, "Burada tanık mıyım, sanık mıyım? Ne olduğumu bilmiyorum" dedi. Mafya ve polisin içiçe olduğunu ortaya çıkaran sünnet düğünü fotoğraflarından sonra 16 Mayıs 1998'de Susurluk skandalının sonunda spora sıçraması herkesi hayrete düşürdü. Zonguldak'ta oynanan üçüncü lige terfi finalinde tribünler, "Susurluk" diye inlerken, skandalın kahramanları Sami Hoştan, özel timciler Ayhan Çarkın ve Oğuz Yorulmaz'ın izlediği maçta, öldürülen Topal'ın ortağı Ali Fevzi Bir'in takımı Özsahrayıcedid, Pursaklar Belediyespor sahadan çekilince şampiyon oldu.

HALUK KIRCI DAVAYA YENİ BİR BOYUT KAZANDIRDI

Susurluk'ta "en büyük halka" olarak tanımlanan Bahçelievler katliamı davası sanıklarından Haluk Kırcı'nın 9 Ocak 1999'da Pendik'te yine aynı davanın sanıklarından Bünyamin Adanalı'yla yakalanması, davaya yeni bir boyut kazandırdı.

GELİŞME YOK


3 Mayıs 1999'da, 18 Nisan seçimlerinde Şanlıurfa'dan yeniden milletvekili seçilerek dokunulmazlık alan "Susurluk davası" sanıklarından Sedat Bucak'ın dokunulmazlığının tekrar kaldırılması istendi. DGM, Ağar'la ilgili Danıştay'daki dosyanın beklenmesine karar verirken, o tarihe kadar yaklaşık iki yıldır süren dava, başladığı noktaya geri döndü. 28 Temmuz 1999'da görülen Topal davası da olayla ilgili dördü özel timci, sekiz sanığın yargılandığı davada sonuca hala ulaşılamadı. Bir ucu Susurluk'a dayanan davanın o güne kadar görülen 13 duruşmasında, en son yakalanan Haluk Kırcı dışında tüm sanıklar tahliye edildi.

ESRARENGİZ TRAFİK KAZALARI

Susurluk skandalının ardından değişik dönemlerde skandala adı karışanlar ve skandalı ortaya çıkaranlar esrarengiz trafik kazaları sonucu hayatını kaybetti. İlk olarak Susurluk Komisyonu Raportörü Hakim Akman Akyürek, 9 Aralık 1997'de İstanbul'da geçirdiği kazada hayatını kaybetti. 21 Kasım 1999'da da TBMM Susurluk Komisyon Sözcüsü FP Milletvekili Bedri İncetahtacı, Ankara Esenboğa Havalimanı yolunda geçirdiği trafik kazasında can verdi. Bu kazaların ardından 28 Mart 2000'de ise skandala adı karışan isimlerden Emniyet Genel Müdürlüğü Özel Harekat Dairesi eski Başkan Vekili İbrahim Şahin, Bursa - Yalova yolunda trafik kazası geçirerek ağır yaralandı.

VE KARAR...

Susurluk'taki trafik kazasının ardından ortaya çıkan karanlık ilişkilerle ilgili 14 sanığın yargılandığı dava, ancak dördüncü yılın sonunda karara bağlandı. Karara göre, Özel Harekat Dairesi eski Başkan Vekili İbrahim Şahin ve MİT eski görevlisi Korkut Eken, "Cürüm işlemek için çete oluşturmak ve bu çeteyi yönetmek" suçundan 6'şar yıl, çoğu özel timci diğer 12 sanık da yine "Cürüm işlemek için çete oluşturmak"tan 4'er yıl hapis cezasına çarptırıldı. Geçirdiği kaza nedeniyle davanın uzun süre aksamasına neden olan İbrahim Şahin, duruşma sırasında fenalık geçirdi.

EN ÜST SINIRDAN CEZA VERİLDİ

Sanıklara en üst sınırdan ceza tertip eden mahkeme heyeti, yine sanıkları, ceza indirimi öngören TCK'nın ilgili maddesinden de yararlandırmadı. Mahkeme heyeti, tüm sanıklar hakkındaki TCK'nın 296. maddesinde örgörülen "Hakkında ayakalama ve gıyabi tevkif müzekkeresi bulunan kişiyi saklamak veya saklı olduğu yeri bildiği halde yetkili mercilere derhal haber vermemek" suçunu ise, 4616 sayısı Şartla Salıverilme, Ceza ve Davaların Ertelenmesine Dair Kanun uyarınca erteledi. Bu kararla sanıklar hakkındaki bu suç, aynı suçu 5 yıl süreyle tekrar işlememeleri halinde ortadan kalkacak.

KARAR YARGITAY'DAN DÖNDÜ

Susurluk davasında en yüksek cezalara çarptırılan 14 sanığın avukatları, davayı temyize götürmek için harekete geçti. İstanbul DGM'ye, süre haklarının muhafazası için temyiz başvurusunda bulunan sanıklardan Sami Hoştan'ın avukatı Hüsamettin Nişancı, kararı eleştirerek, "'Ortada çete var' deniliyor, çetenin başı yok. Onları yargılayamadı. 'Adalet herkese lazım' deniliyor, dosyalarını tefrik etti. Onları kim yargılayacaksa, bizi de onlar yargılamalı" dedi. Tiemyiz başvurusunu inceleyen Yargıtay 8. Ceza Dairesi, Susurluk Davası'nda eski Özel Harekat Dairesi Başkan Vekili İbrahim Şahin ile eski MİT görevlisi Korkut Eken'in 6'şar yıl, diğer 12 sanığın da 4 yıl ağır hapis cezasına çarptırılmasına ilişkin hükmü "eksik soruşturma" gerekçesiyle bozdu. Oybirliğiyle verilen karara gerekçe olarak, bazı sanıkların "gizli celse" isteminin reddedilmesi ve Ömer Lütfü Topal'ın öldürülmesi ile ilgili davanın sonucunun beklenilmemesi gösterildi. kaynak: haber vakti