Uzmanlar Uyarıyor: Sigaradan Kurtulun, KOAH ve Akciğer Kanseri Riskini Azaltın!
Akciğer Sağlığı Farkındalık Ayı ve Dünya Akciğer Kanseri Günü'ne denk gelen dönemde, Ruha TV'de yayınlanan "Doğru Açıdan" programında KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı) ve akciğer kanseri gibi toplum sağlığını tehdit eden hastalıklar masaya yatırıldı.
Şanlıurfa, 19 Kasım 2025 – Akciğer Sağlığı Farkındalık Ayı ve Dünya Akciğer Kanseri Günü'ne denk gelen dönemde, Ruha TV'de yayınlanan "Doğru Açıdan" programında KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı) ve akciğer kanseri gibi toplum sağlığını tehdit eden hastalıklar masaya yatırıldı.
Harran Üniversitesi (HRÜ) öğretim üyeleri Prof. Dr. Atalay Şahin ve Doç. Dr. Şerif Kurtuluş, moderatör Mehmet Guli Aslan'ın sorularını yanıtlayarak, sigaranın bu hastalıklardaki yıkıcı rolünü vurguladı ve erken teşhisin hayat kurtardığını anlattı.
Programda, KOAH'ın solunum yollarını tıkayan bir hastalık grubu olarak tanımlanmasıyla başlayan tartışma, kronik bronşit ve amfizem gibi alt tiplerine odaklandı. Uzmanlar, hastalığın en büyük tetikleyicisi olan sigara kullanımının yanı sıra genetik yatkınlık, hava kirliliği, iklim değişikliği, meslek kaynaklı maruziyetler ve odun veya hayvan gübresi gibi biyokütle yakıtlarının etkisini vurguladı.
KOAH, nefes darlığı ve günlük aktiviteleri kısıtlayan belirtilerle kendini gösterir. Erken teşhis için solunum fonksiyon testleri ve nefes analizi şart diyen Doç. Dr. Kurtuluş, tedavide sigarayı bırakmanın başrol oynadığını belirtti. İnhaler ilaçlar, nefes egzersiz cihazları, balgam söktürücüler ve antibiyotikler gibi yöntemlerin yanı sıra, ileri evrelerde cerrahi müdahaleler veya akciğer nakli seçeneklerini sıraladı. Pulmoner rehabilitasyon programlarının, kas kaybını önleyerek hastalığın ilerlemesini yavaşlattığını ekledi. KOAH hastalarına grip aşısını her yıl Eylül-Kasım aylarında, pnömokok aşısını ise 5 yılda bir yaptırmalarını tavsiye etti.
Akciğer kanseri konusunda ise sigara, dünya genelinde ve Türkiye'de en büyük suçlu olarak işaret edildi. Prof. Dr. Şahin, "2024'te Türkiye'de yaklaşık 42 milyon yeni vaka görüldü; nüfusa oranla her 100 binde 50 kişi etkileniyor" diyerek alarm verdi.
Sigarayla daha az ilişkili adenokarsinom gibi alt tiplerin de arttığını belirten Şahin, erken belirtileri – inatçı öksürük, balgam, kan tükürme, kilo kaybı – saydı. Teşhis için BT taramaları, bronkoskopi biyopsileri veya cerrahi örneklemelerin zorunlu olduğunu vurguladı. Tedavide cerrahi (torasik ameliyatlar), kemoterapi, radyoterapi, hedefe yönelik tedaviler, immünoterapi ve kişiselleştirilmiş tıp yaklaşımlarının kullanıldığını anlattı. "Multidisipliner ekipler – onkologlar, radyologlar ve cerrahlar – beyin veya diğer organlara sıçrayan metastazları bile yönetebiliyor" diye konuştu. Akciğer nakillerinin İstanbul'da yoğunlaştığını, ancak KOAH'tan ziyade kanser vakalarında tercih edildiğini ekledi.
Programın en çarpıcı mesajı, sigarayı bırakmanın faydalarıydı. Uzmanlar, "Sigarayı bıraktıktan saatler sonra kalp atışı normale döner, KOAH başlangıcı gecikir ve 10-12 yıl sonra akciğer kanseri riski önemli ölçüde azalır" diyerek izleyicileri motive etti.
Pasif içiciliğin de eşit derecede zararlı olduğunu, elektronik sigara veya ısıtılmış tütün ürünlerinin güvenli alternatif olmadığını belirttiler. Şanlıurfa'nın Siverek ve Hilvan gibi bölgelerinde evlerde kullanılan "çerepke" gibi geleneksel malzemelerin riski artırdığını, 24 haftadan uzun süren öksürüklerde acil kontrole gidilmesi gerektiğini uyardı.
Genel öneriler arasında temiz hava savunusu, dengeli beslenme, egzersiz ve sigara bırakma kliniklerinden destek alma yer aldı. Prof. Dr. Şahin, "Herkes farkındalık yaratmalı; akciğer sağlığı hepimizin sorumluluğu" diyerek sözlerini tamamladı.
Bu program, sağlık bilincini artırmayı hedefleyen Ruha TV'nin bir parçası olarak, izleyicilere umut verici bir yol haritası sundu.