Mutlaka bir yerde veya zamanda bir şeyden ötürü veya nedensiz bir şeyden sıkılmışızdır.Peki Neden sıkılıyoruz?
yani sıkılmanın evrimi nedir?
Batı kültüründe can sıkıntısını tanımlamanın en yaygın yolu yapacak bir şeyin olmamasıdır. Sıkıntı genellikle bireysel bir ilgi eksikliği ve ya mevcut aktivitenin zorluğundan kaynaklanan hoş olmayan bir duygusal durumu olarak görülüyor.
Sıkıntı evrensel bir deneyimdir. Neredeyse herkes hayatları boyunca bundan muzdarip. Mevcut anket tahminleri, Amerikalı yetişkinlerin yüzde 30 ila yüzde 90'ının, gençlerin yüzde 91 ila yüzde 98'i gibi günlük yaşamlarında bir noktada sıkıntı yaşadığını göstermektedir. Erkekler genellikle kadınlardan daha sıkılır. Çok düşük eğitim düzeyi ile can sıkıntısı arasında da olumlu bir bağlantı vardır.
Sıkıntı ; yalnızlık, öfke, üzüntü ve endişenin asılıdır. Kierkegaard'ın belirttiği gibi, can sıkıntısı " tüm kötülüklerin köküdür."Can sıkıntısı, insanların acıyı hafifletmek için her türlü şeyi yaptıkları motive edici bir güçtür. Kronik sıkılmış uyuşturucu bağımlılığı, alkolizm ve kompulsif kumar için daha yüksek risk altındadır.
İşte can sıkıntısının birkaç ana nedeni:
1. Akılda Monotonluk
Can sıkıntısı zihinsel yorgunluğa benzer ve görevlerimizin ayrıntılarına tekrarlama ve ilgi eksikliğinden kaynaklanır(sürekli dikkat gerektiren görevler, havaalanında beklemek, hücrelerde kilitli mahkumlar gibi). Öngörülebilir ve tekrarlayan herhangi bir deneyim sıkıcı olur. Genel olarak, aynı şeyin çok fazla olması ve çok az uyarılması, kurbanında arzu yokluğuna ve tuzak hissine neden olabilir (Toohey, 2012).
2. Akış eksikliği
Çok kolay olan görevler sıkıcıdır. Buna karşılık, insanların çok zor olduğunu algıladıkları görevler kaygıya yol açar.
3. Yenilik ihtiyacı
Bazı bireylerin diğerlerinden daha sıkılma olasılığı daha yüksektir. Yenilik, heyecan ve çeşitlilik için güçlü bir ihtiyacı olan insanlar can sıkıntısı riski altındadır. Bu sansasyon arayanlar (örneğin, skydivers) dünyanın çok yavaş hareket ettiğini bulabilirler. Dışsal uyarıma duyulan ihtiyaç, dışa dönüklerin neden sıkıntıya eğilimli olma eğiliminde olduğunu açıklayabilir.
4. ilgilenme
Sıkıntı, dikkat ile ilgili problemlerle bağlantılıdır. Bizi sıkan şey dikkatimizi asla tam olarak yürütmez. Sonuçta, konsantre olamadığınızda bir şeyle ilgilenmek zordur. Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu gibi kronik dikkat sorunları olan kişiler, can sıkıntısı için yüksek bir eğilime sahiptir.
5. Duygusal Farkındalık
Öz farkındalığı olmayan insanlar can sıkıntısına daha yatkındır. Sıkılmış bir birey o istediği ya da yapmak istediği ne ifade edemiyor. Duygularını anlatmakta zorlanıyorlar. Birini neyin mutlu edeceğini bilememek, daha derin bir varoluşsal sıkıntıya yol açabilir. Ne aradığımızı bilmemek, dünya ile etkileşim için uygun hedefleri seçme kapasitemiz olmadığı anlamına gelir (Eastwood, 2012).
6. İç Eğlence Becerileri
Can sıkıntısı ile yapıcı bir şekilde başa çıkmak için iç kaynaklardan yoksun olan bireyler, dış uyarıma güvenecektir. İç eğlence becerilerinin yokluğunda, dış dünya her zaman yeterli heyecan ve yenilik sağlamada başarısız olacaktır.
7. Özerklik eksikliği
İnsanlar tuzağa düştüklerinde can sıkıntısı hissederler. Ve sıkışıp hissetmek can sıkıntısının büyük bir parçasıdır. Yani, iradeleri idam edilemeyecek şekilde sıkışmış veya kısıtlanmışlardır. Örneğin, ergenlik can sıkıntısı için en yoğun bir dönemdir, çünkü büyük ölçüde çocuklara ve gençlere ne yapmak istedikleri üzerinde çok fazla kontrol verilmemektedir.
8. Kültürün rolü
Birçok yönden, can sıkıntısı modern bir lükstür (Spacks, 1996). Sıkıntı, 18. yüzyılın sonlarına kadar tam anlamıyla varolmadı. Aydınlanma Sanayi devrimine yol verirken ortaya çıktı. İnsanlık tarihinin başlarında, atalarımız günlerinin çoğunu yiyecek ve barınak sağlamak zorunda kaldıklarında, can sıkıntısı bir seçenek değildi.
Can sıkıntısının da faydaları vardır. Sıkıntıyı bir “eylem çağrısı " olarak görmek önemlidir (Svendsen, 1999). Nadir duyarlılık değeri erkekler başarı için itici bir güç olarak sıkıntı nietsche önerdi. Can sıkıntısı eylem için bir katalizör olabilir. Düşünce ve yansıma için bir fırsat sağlayabilir. Aynı zamanda bir görevin zaman kaybı olduğunun bir işareti olabilir - ve bu nedenle devam etmeye değmez.