Duymuşsunuzdur, hasene ameller kişisel ritüel ibadetlerdir, salih amel ise başkasına yaptığımız iyiliklerdir. Buna itirazım var. Hasene ve salihat arasında koyulan ayrım gereksiz ve yanıltıcı. Neden mi?
Hud Suresinin 7. ayetinde şu ayete bakınız: لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا
Benzeri ayet ise hepinizin malumu Mülk:2'de de geçiyor:
اَلَّذ۪ي خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَيٰوةَ لِيَبْلُوَكُمْ اَيُّكُمْ اَحْسَنُ عَمَلًاۜ وَهُوَ الْعَز۪يزُ الْغَفُورُۙ
"Hanginizin amelinin daha güzel olduğu konusunda sizi denemek için ölümü ve hayatı yaratan O'dur. O yücedir, bağışlayandır."
Sizi sınıyoruz ve sınayacağız, (ne ile?) ahsen amel ile.... Yani hanginiz ahsen amel işliyorsunuz?
Peki soruyorum: Hasenat diye sadece namaz,oruç ritüeller kastediliyorsa Allah bizi sadece bunlarla sınamış olacak? Tabi ki hayır.
Bu nedenle kanaatim o ki, salihat-hasenat ayrımı gereksizdir. Bu iki güzel kavram da, amel dediğimiz merkez kavramı daha net vurgulamak için kullanılmaktadır. Biri diğerinden üstün değildir. İkisi de önemli sıfatlardır ve gereklidir.
Mesela şu ayeti de vurgulamak isterim, konuyu daha da netleştirmek için Hud Suresi 114. ayeti olan : اِنَّ الْحَسَنَاتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّـَٔاتِۜ : "Hasenat seyyiatları götürür." ayetinde de aynı manayı görebiliriz.
Evet bu ayette de hasenat ifadesi geçiyor gördüğünüz üzere. Peki hasenatı sadece kişisel ibadetler diye anlayanlar şunu mu söylemiş oluyorlar: Kişisel ibadetler, namaz, oruç kötülükleri giderir. Eğer sadece kişisel ibadetleri kast ederlerse kanaatimce ayetin anlamı daralmış olur. Kişisel ibadetleri rutine bağlamış olanlar için mesela söz konusu mu?
Kanaatimce bu ayetteki hasenat ifadesi de amellerimizin nasıl olması gerektiğini ifade eden önemli bir sıfattır. Salihat ifadesini güçlendiren bir sıfat. Salihat ifadesi de hasenat ifadesini güçlendiren bir sıfat. Aralarına keskin bir ayrım koymaya gerek yok. Müslümanları hem salihata hem de hasenata çağırmak icab eder. Amellerimizin bu iki güçlü sıfata sahip olması gerekir kanaatindeyim.
Sonuç olarak, hasenat kişisel ibadetlerdir, salihat toplumsal ibadetlerdir şeklindeki ayrıma katılmıyorum. İkisi de amel kavramını güçlendiren ve imtihan sürecinin anahtar kavramlarıdır. Vesselam.
Siz kardeşlerimin de görüş ve yorum ile katkılarını beklerim.
YORUMLAR