Yunus da gönderilen elçilerdendi. Saffat 139
İnsan çok iyi, gayretli ve sevilen biri olsa da bazen bunalabiliyor. Hayatın ve insanların yükü, yaptıkları veya insanların yapması gerekirken yapmadıkları moral bozukluğuna, depresyona, olumsuz düşüncelere ve ümitlerimizi kaybetmeye sebebiyet verebilir. Kur’an ı Kerim’de bu ve benzer durumlar için Yunus as örnekliği insanlığa en güzel rol modellerden biridir.
Kurtuluş Yunus as örnekliğindedir. Beşer Yunus, insan Yunus bunalabilir, öfkelenebilir, terk edebilir ama Allah’ın elçisi olan Yunus (as) samimiyetle Rahman Allah’a teslim olur.
İşlediği hatâ yüzünden büyük bir balık tarafından yutulan ve balığın karnında hatasını itiraf edip tövbeyle Allah’a yönelince lütfumuz sayesinde kurtulan Zünnûn yani Balık Sahibi adıyla meşhur Yunus’a da katımızdan vahiyle , ilim ve hikmet vermiştik.
Hani Yunus, bütün öğüt ve uyarılara rağmen bir türlü doğru yola gelmeyen kavminin olabildiğince inkârcı ve alaycı tutumu karşısında öfkeye kapılarak, iznimizi almadan görev yerini terk edip gitmişti. Bu davranışından dolayı kendisini cezalandırıp sıkıntıya düşüreceğimizi hiç hesaba katmamıştı. Böylece, kasabadan ayrılıp deniz kenarına gitti. Bir yolcu gemisine binip nankör toplumdan uzaklaşmak için denize açıldı. Fakat aniden gemi batma tehlikesiyle karşı karşıya kaldı. Bunu aralarında günahkâr bir kişinin bulunmasına bağlayan gemiciler, “Gelin aramızda kura çekelim de, bu felâketin kimin yüzünden geldiğini bulup onu gemiden atalım!” dediler. Çekilen kura sonucu Yunus denize atılıp da büyük bir balık tarafından yutulunca, karanlıklar içerisinde Rabb’ine el açıp şöyle yakardı:
“Ey yüce Rabb’im; Senden başka ilâh yok! Acziyetimi itiraf ediyor ve senin sonsuz merhametine sığınıyorum! Sen, eksiklik ve noksanlık ifâde edebilecek bütün sıfatlardan uzaksın, insan hayalinin ulaşabileceği her türlü tasavvurun üstünde ve ötesindesin, yüceler yücesisin! Doğrusu ben, emrini göz ardı etmekle kendime zulmettim!”
Yunus (as), Asur Devleti’nin başşehri Ninova ’ya gönderilen nebi idi. Yunus (as)’ın nebi olarak gönderildiği Ninova halkının yola gelmemesi üzerine ümitsizlik ve bıkkınlıkla, adeta pes ederek onları terk etmek için yola koyulmuştu. Bir gemi yolculuğunda, batmak üzere olan gemiyi kurtarmak için çekilen kura sonucu Yunus (as)’ı denize atılmasına karar verilmiş ve Yunus (as) denize atılmıştı. Denize atılan Yunus (as)’ı bir balık yutmuştu. İşte kendisini yutan balığın karnında ayette geçen: “Ey yüce Rabb’im; Senden başka ilâh yok! Acziyetimi itiraf ediyor ve senin sonsuz merhametine sığınıyorum! Sen, eksiklik ve noksanlık ifâde edebilecek bütün sıfatlardan uzaksın, insan hayalinin ulaşabileceği her türlü tasavvurun üstünde ve ötesindesin, yüceler yücesisin! Doğrusu ben, emrini göz ardı etmekle kendime zulmettim!” bu duayı yapmıştı. Duanın kabul edilmesiyle balık Yunus’ı sahile bırakmıştı.
Sen Rabbinin (mühlet vermesine dair) hükmünü sabırla bekle! Balığın yuttuğu (Yunus) gibi aceleci olma! O, balığın karnında (inanmayan kavmini rabbinden izinsiz terk ettiği için pişman olmuş) pek üzgün olarak Rabbine seslenmişti. Kalem 48
Yunus (as)’ın balığın karnında yaptığı dua ile ilgili olarak ayette; “Bunun üzerine duasını kabul ettik ve onu sıkıntıdan kurtardık. İşte biz iman etmiş olanları böyle kurtarırız” buyrularak, Müslümanların da samimi ve içten yapacakları dualarının kabul edileceği belirtilmektedir. Müfessirler, Hz. Yunus’un balığın karnında yaptığı dua ile Allah’a yalvaranların duasının da kabul edileceğine bu ayeti delil göstermişlerdir. Çünkü anlamı gayet açıktır. Yunus’u kurtardık, böyle davranan mümini de kurtarırız demektir. Maturidi de başına bir bela gelen veya bir musibetle sınanan kişi, eğer Yunus (as)’ın duasıyla dua ederse, Rahman Allah’ın onu, o bela ve musibetten kurtarması veya ondan savması umulur düşüncesindedir. “Sıkıntıya düşen her kim ki, bu duayla dua ederse, duası makbul olur”. “Darda kalan ve Yunus (as)’ın balığın karnında yaptığı, “Senden başka hiçbir ilah yoktur. Seni tüm noksanlıklardan tenzih ederim. Gerçekten ben hata yaparak zalimlerden oldum!” Duasıyla dua eden hiçbir kul yok ki, onun duası kabul olmamış olsun” demişlerdir.
Rahman Allah’ımız bizleri ve tüm insanları rahmetiyle her türlü şerlerden kurtarıp hayırlara, ferahlıklara eriştirsin…
Selam dua ve muhabbetlerimle…
A.Erkan FURKANOĞLU
03.01.2023 Manisa 06.10
YORUMLAR